شرح وظایف و نقش مدیریت امورآزمایشگاههای بهداشتی در ارتقاء عملکرد آزمایشگاههای مراکز بهداشتی و پاسخگویی به نیازهای واقعی حوزه معاونت بهداشتی برای ارائه خدمات تشخیصی علی الخصوص در چارچوب برنامه نظام مراقبت بیماریهای واگیر و غیر واگیر- نظام مراقبت بهداشت خانواده از طریق کنترل و پیشگیری در زنان باردار- پزشکان خانواده و بیمه روستایی، سلامت شغلی- اعتیاد ( دفاتر ازدواج ، همکاری با نهاد های قضایی و ارگانهای دولتی نظیر حراست ادارات، مراکز مشاوره بیماریهای رفتاری وسوء مصرف مواد) – شرکت در برنامه های غربالگری و طرحهای ملی واستانی- عملیاتی نمودن دستورالعمل ها و برآوردن انتظارات اداره کل آزمایشگاه مرجع سلامت در قالب استانداردسازی روش های آزمایشگاهی و کنترل کیفی، مستند سازی و... بیان گردیده است.
وظایف و دامنه فعالیت امورآزمایشگاههای معاونت بهداشتی به شرح زیر در حال اجرا می باشد:
* برنامه ریزی جهت استقرار و نظارت بر اجرای برنامه سطح بندی آزمایشگاه های بهداشتی .
* تشکیل کمیته های فنی آزمایشگاهی با فوکال پوینت های برنامه های مختلف مراقبتی.
* هماهنگی لازم با سایر گروههای کارشناسی در ارتباط با ساختار نظام شبکه ودستورالعمل ها وفرآیندهای جاری مرتبط با آزمایشگاههای بهداشتی .
* پایش وممیزی آزمایشگاههای بهداشتی مطابق با چک لیست های سطح بندی وگزارش پایش ها بر اساس شواهد ممیزی وپیگیری جهت کسب اطمینان از عملکرد مطلوب ورفع موارد عدم انطباق های احتمالی و رتبه بندی آزمایشگاههای تحت پوشش بر اساس نتایج ممیزی و تلاش برای برقراری سیستم خود ارزیابی در آزمایشگاهها .
* مستندسازی وبایگانی کلیه فعالیت های انجام یافته و برنامه ریزی برای استقرار مستندسازی فرآیندهای آزمایشگاهی در آزمایشگاههای تحت پوشش.
* نظارت بر اجرای برنامه طرح تحول نظام سلامت وپزشک خانواده ومدیریت ارجاع نمونه شامل انتخاب آزمایشگاه همکار وعقد قرارداد با آن و تعامل نزدیک وهم فکری پایاپای بااداره امورآزمایشگاههای معاونت درمان دانشکده مراغه در ارتباط با بیماریهای تحت مراقبت وارجاع نمونه به بخش خصوصی در لزوم.
* دارا بودن توانمندی لازم برای تشکیل واعزام تیم های سیار نمونه گیری در قالب برنامه های مختلف مراقبتی.
* هماهنگی و برنامهریزی برای ارسال نمونه های آزمایشگاهی اخذ شده در قالب برنامه های مختلف به آزمایشگاههای همکار ،مرجع دانشگاهی و کشوری
* شرکت در کمیته های فنی دانشگاه و مشارکت درارائه راه حل های کاربردی وتخصصی آزمایشگاهی.
* همکاری با گروههای کارشناسی حوزه معاونت بهداشتی در اجرای برنامه مراقبت مرتبط با بیماریهای بومی ومنطقه ای اولویت دار ومدیریت نظام مراقبت آزمایشگاهی بیماریها وبرنامه کنترل وپیشگیری.
* مشارکت در تعیین اعتبارات مورد نیاز آزمایشگاهها در قالب برنامه های مختلف مراقبتی گروههای کارشناسی ونظارت بر هزینه کرد آنها.
* برنامه ریزی در قالب تفاهم نامه با مدیر بهداشتی شهرستان جهت استقرار سیستم مدیریت کیفیت واستاندارد سازی آزمایشگاههای تحت پوشش در ارتباط با فضای فیزیکی، تجهیزات، نیروی انسانی ، ایمنی زیستی ، کنترل کیفی ،، سترون سازی وضدعفونی ،نظافت وشستشو ، مدیریت پسماند های آزمایشگاهی ، روشهای استاندارد انتقال امن وایمن نمونه های عفونی وبیولوژیک و.... ونیز نظارت بر اجرای صحیح آن در آزمایشگاههای بهداشتی.
* تدوین برنامه عملیاتی زمان بندی شده متناظر با حوزه ستادی جهت فعالیتهای سالانه برای آزمایشگاههای تحت پوشش.
* برنامه ریزی جهت تربیت ممیزین آزمایشگاهی در برنامه های مختلف مراقبتی ودر صورت لزوم شرکت در ممیزی های کشوری و توانمند سازی ممیزین در جهت آشنایی آنها با اهداف وسیاستهای کلی معاونت بهداشت آزمایشگاه مرجع سلامت .
* برنامه ریزی جهت یکسان سازی فرآیندها و روشهای تشخیص آزمایشگاهی وارتقاء مستمرآنها مطابق با دستورالعمل های کشوری .
* هماهنگی لازم در راستای اجرای برنامه ارزیابی خارجی کیفیت به منظور الزام شرکت همه آزمایشگاههای تحت پوشش در برنامه مذکور حداقل سه بار در سال واستفاده از نتایج آنها در ارتقاء عملکرد آزمایشگاههای بهداشتی.
* نظارت بر اجرای صحیح برنامه کنترل داخلی کیفیت در آزمایشگاههای بهداشتی .
* نظارت بر فرآیند تهیه ، توزیع، مصرف وانبارش مواد وفرآورده های تشخیصی در آزمایشگاههای بهداشتی
* برنامه ریزی در راستای نگهداری، سرویس وکالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی آزمایشگاههای تحت پوشش.
* انجام نیاز سنجی آموزشی در جهت ارتقاء کیفیت عملکرد نیروی انسانی آزمایشگاهها، بر اساس نتایج ممیزی بعمل آمده در طول سال کاری و همکاری با واحد آموزش معاونت بهداشتی برای برگزاری دوره های فوق.
* برنامه ریزی در جهت شناسائی استعدادهای بالقوه کارکنان وبهره گیری از توانمندی کارشناسان آزمایشگاههای تحت پوشش.
* برنامه ریزی در جهت برگزاری دوره های آموزشی ( بدو خدمت وضمن خدمت) وباز آموزی، کنگره هاوسمینارها و هم اندیشی علمی و...
* اقدام درراستای تهیه وتدوین منابع علمی،آموزشی وایجادآرشیو( کتب- جزوات- بروشور- دستورالعمل- پمفلیت و...).
* انجام هماهنگی های لازم جهت شرکت کارکنان در دوره های آموزشی کشوری.
* همکاری با واحد آموزش معاونت بهداشتی در جهت آموزش مدیریت نمونه ( نمونه گیری ونقل وانتقال ایمن نمونه) به بهورزان و واحدهای مرتبط با حوزه بهداشت.
* انجام برنامه ریزی آموزشی مدون ( نیاز سنجی، برگزاری وارزیابی اثربخشی) در جهت آموزش تیم های آزمایشگاهی برای مداخله در شرایط بحران .
* اولویت بندی برای تاسیس و راه اندازی واحدهای آزمایشگاهی مطابق با ضوابط وطرح های گسترش وبرنامه ریزی جهت تجمع وادغام آنها در صورت لزوم.
* اقدام در جهت بهبود وارتقاء وتعمیر فضای فیزیکی آزمایشگاههای بهداشتی .
* همکاری با گروه کارشناسی گسترش شبکه های بهداشتی ودفتر فنی دانشگاه در خصوص احداث ساختمان آزمایشگاهها واعمال تغییرات لازم در نقشه مراکز بهداشتی درمانی برای کاربری مناسب فضا.
* اقدام برای جذب اعتبارات لازم برای تجهیز ، بهبودمستمر وتکمیل نواقص تجهیزاتی آزمایشگاههای تحت پوشش از محل اعتبارات معاونت بهداشتی ویا اختصاص اعتبارات از طریق جلب توافق هیئت رئیسه وهیئت امنای دانشگاه توسط معاونت بهداشتی.
* اقدام در خصوص جذب نیروهای طرحی وپیام آور رشته علوم آزمایشگاهی از طریق معاون توسعه مدیریت ومنابع/ اداره امور آزمایشگاههای درمان به منظور رفع کمبود نیروی انسانی مورد نیاز.
* برنامه ریزی برای تدوین شاخص های آماری در نظام مراقبت آزمایشگاهی وتعریف شاخص بیماریها. ودر صورت لزوم مداخله پس از تحلیل وآنالیز آمار . ونظارت بر صحت جمع آموری آمار در آزمایشگاههای تحت پوشش.
* اقدام به موقع برای جمع آوری وارسال آمار واطلاعات مورد درخواست اداره کل آزمایشگاه مرجع سلامت و گروههای کارشناسی حوزه معاونت بهداشتی و تحلیل وآنالیز آمار عملکرد آزمایشگاههای تحت پوشش و ورود فایل های آماری در سایت وزارت بهداشت.
* ثبت اطلاعات مورد درخواست در سایت اداره کل مرجع سلامت از جمله تکمیل به موقع فایل اکسل شماره ۴ تحت عنوان اطلاعات دموگرافیک ومنابع شبکه آزمایشگاههای بهداشتی آزمایشگاه مرجع سلامت وارسال به موقع آنها .
* برنامه ریزی برای پشتیبانی آزمایشگاههای در شرایط بحران بر اساس EOP.
* داشتن ارتباط وهمکاری موثر باسایر گروههای مرتبط با بلایا ازجمله گروه مبارزه با بیماریها وبهداشت محیط.
* اقدام در جهت ساماندهی ونگهداری تیم های آزمایشگاهی دانشگاهی وبرگزاری دوره آموزشی جهت کار در شرایط بحران.
* داشتن ارتباط موثر با آزمایشگاه مرجع دانشگاه ، دفتر EOC دانشگاه ، سازمان های مردم نهاد(NGO) وهلال احمر.
* اقدام جهت هماهنگی های لازم برای آماده سازی آزمایشگاههای موقت وتجهیزات مربوط به طراحی آزمایشگاههای ثابت ( FIX) ودر صورت نیاز آزمایشگاههای قابل حمل ( پرتابل).
* همکاری با اداره کل آزمایشگاه مرجع سلامت واداره امورآزمایشگاههای معاونت درمان در راستای ارتقای کیفیت کیتها وفرآورده های تشخیصی.
* برنامه ریزی ونظارت بر جمع آوری مواد، کیت ها وفرآورده های تشخیصی با کیفیت نامطلوب از سطح آزمایشگاههای تحت پوشش بر اساس ابلاغ اداره کل آزمایشگاه مرجع سلامت.