اعتیاد به مواد مخدر به عنوان یکی از مشکلات بهداشتی، درمانی، اجتماعی قرن حاضر شناخته شده است. مواد مخدر سبب شیوع برخی از بیماریهای عفونی می باشد. برای اولین بار در سال 1365 در برنامه کشوری بهداشت روان به اعتیاد به عنوان یک مشکل بهداشتی توجه شده است.

هدف کلی:
کاهش میزان سوءمصرف ،وابستگی به مواد و کاهش آسیب ناشی از مصرف مواد با استفاده شبکه بهداشت درمان کشور می باشد.وا فزایش آگاهی و ارتقاء نگرش عموم مردم از دیگر هدف های برنامه اعتیاد است

افزایش آگاهی و ارتقاء نگرش خانواده معتادان خود معرف و افزایش آگاهی و ارتقاء نگرش کارکنان بهداشت و درمان و افزایش آگاهی و شناخت معتادان در خصوص بیماریهای منتقله از راه تزریق (مواد مخدر سبب شیوع برخی از بیماریهای عفونی می باشد) و کاهش رفتارهای پرخطر در معتادان تزریقی و کاهش میزان شیوع اعتیاد تزریقی وکاهش آسیب های روانی اجتماعی ناشی از سوء مصرف مواد (ترک تحصیل ،طلاق ،فرار از مدرسه ....)
آگاهی و ارتقاء نگرش سیاست گذاران و تصمیم گیران،افزایش آگاهی و ارتقاء نگرش خانواده معتادان خود معرف

افزایش آگاهی و ارتقاء نگرش کارکنان بهداشت و درمان،افزایش آگاهی و شناخت معتادان در خصوص بیماریهای منتقله از راه تزریق،کاهش رفتارهای پرخطر در معتادان تزریقی،کاهش میزان شیوع اعتیاد تزریقی،کاهش آسیب های روانی اجتماعی ناشی از سوء مصرف مواد (ترک تحصیل ،طلاق ،فرار از مدرسه ....)
آموزش به پزشکان عمومی ،کارشناسان ،کاردانهای بهداشتی،آموزش بهورزان،تشکیل کمیته فنی پیش گیری از سوء مصرف مواد،تهیه جزوات و پمفلت های آموزشی،برگزاری کارگاههای آموزشی جهت کارشناسان

سطوح ارائه خدمات دراین زمینه شامل: پیشگیری، کاهش آسیب و درمان می باشد.

پیشگیری از اعتیاد

  اعتیاد و سوء مصرف مواد پدیده ای فراگیر، همگانی، جهانی و پیچیده است. این بیماری هزینه بسیار سنگینی را بر فرد ، خانواده و دولت تحمیل می کند .به نظر می رسد پیچیدگی مشکل و ناکارآمدی روشهای استفاده شده در ایران موجب شیوع بیشتر آن و پیچیدگی بیشتر روشهای مقلبله با آن شده است . غفلت سالهای اخیر در بکارگیری وسیع و علمی تدابیر پیشگیرانه در مصرف مواد مسئولیت سیستم بهداشتی در این زمینه را سنگین تر نموده است . مهمترین شیوه های پیشگیری اعتیاد عبارتند از :

  1 – آگاه کردن جامعه از خطرات و مضرات مصرف مواد مخدر جهت نوجوانان و جوانان ، والدین ، مسئولین محلی و افراد کلیدی منطقه

  2 – آموزش مهارتهای زندگی

  موارد فوق در طی سال اجرا می شود . همچنین به صورت مقطعی برگزاری فعالیتهای هفته مبارزه با مواد مخدر با برنامه های مختلف شامل برگزاری همایشها و نمایشگاهها و جلسات آموزشی در سطوح مختلف گامی موثر در این زمینه می باشد .

  کاهش مخاطرات بهداشتی ، اجتماعی و اقتصادی در سوء مصرف کنندگان مواد DIC

  افزایش دسترسی به جمعیت با رفتارهای پرخطر مصرف مواد و رفتارهای پرخطر جنسی

  افزایش دسترسی به جمعیت با رفتارهای پرخطر مصرف مواد ،جهت برقراری ارتباط آنها با سیستم بهداشتی ،درمان و اجتماعی

  کاهش بروز و شیوع عفونت ویروس ایدز در جمعیت های پرخطر جنسی و مصرف کننده مواد مخدر

  کاهش بروز و شیوع بیماریهای آمیزشی ،هپاتیت و ایدز

  توانمندسازی مصرف کنندگان مواد در جهت کاهش مخاطرات بهداشتی ناشی از رفتارهای پرخطر مصرف مواد

  بازگرداندن معتادین خیابانی به آغوش خانواده و اجتماع

  کاهش وقوع و رفتارهای جنایت کارانه در مصرف کنندگان مواد

  ایجاد امکان درمان مصرف کنندگان مواد با استفاده از رویکردهای مختلف

  مراکز گذری برنامه کاهش میزان اعتیاد سه ستون دارد

  الف) آموزش و پیش گیری

  ب )درمان

  ج)کاهش آسیب

  سطح بندی خدمات

  سطح اول: تیم سیار کمک رسانی Out-reach

  سطح دوم: مرکز گذری Drop-In center

  سطح سوم: تقویت و تجهیز مراکز بهداشتی درمانی شهری و مرکز مشاوره بیماریهاو واحد های درمان نگهدارنده با داروهای آگونیست مثل متادون

  ارایه خدمات در تیم سیار:

  دسترسی به معتادان سخت دسترسی خیابانی

  تشویق به مراجعه به مراکز ارایه دهنده خدمات درمانی و کاهش آسیب

  ارایه برخی خدمات کاهش آسیب

  آموزش مصرف کنندگان تزریقی در مورد نحوه ی تزریق بهداشتی وآموزش در موردایدز واچ آی وی

  تحویل دادن سرنگ ، سوزن استریل به مصرف کنندگان تزریقی،تحویل دادن کاندوم

  توزیع پمفلت و بروشورهای آموزشی خاص

  تشویق معتادان به جمع آوری سرنگ ها و سوزنهای آلوده

  خدمات ارایه شده در مرکز گذری

  مکانی جهت استراحت و غنی سازی اوقات فراغت معتادان بی خانمان و طرد شده

  ارایه بسته های کاهش آسیب

  انجام مشاوره های ایدز قبل و بعد از آزمایش

  استحمام و خدمات حمایتی مثل غذا و پوشاک

  ارجاع به مراکز مشاوره بیماریها و درمانگاه های ترک اعتیاد و واحد های درمانی با دارو های آگونیست

  تشکیل جلسات آموزشی گروهی و چهره به چهره