هر میلی متر فاضلاب خام خانگی حاوی میلیون ها میکروب است که از افراد ساکن در منازل دفع می گردد. با توسعه شهرها و افزایش جمعیت و گسترش صنایع روزبروز بر اهمیت کنترل آلودگی آبها، خاک ها،... افزوده می گردد. فاضلاب خانگی و فاضلاب های دیگر دارای مقدار زیادی موارد خارجی از قبیل پس مانده های غذایی ناشی از شستو شوی ظروف و نظافت و ترشحات و فضولات انسانی می باشند که باعث آلودگی محیط زیست می گردد.
در اوایل قرن بیستم،فاضلاب اغلب جوامع مستقیما به جویبارها، رودخانه ها... دریاها، تخلیه می شد که حاصل این کار تجمع لجن، ایجاد بوهای نامطبوع و مزاحم و شرایط زشت و بد ظاهری می بود.
در طی سه تا چهار دهه اخیر با توسعه صنعت و تکنولوژی مسئله فاضلاب های صنعتی نیز از مشکلات عمده زیست محیطی محسوب می گردد و فاضلاب های صنعتی به دلیل تنوع و کیفیت و کمیت متغیر و متفاوت با فاضلاب های خانگی نیاز به توجه و مراحل تصفیه بیشتر دارد.
تعریف فاضلاب
به هر آبی که برای مصرف خاص تهیه شده باشد و مصرف شود و به هر دلیلی کیفیت خود را برای آن مصرف خاص از دست بدهد اطلاق می شود .
آلوده کننده های فاضلاب
فاضلاب های خانگی معمولا محتوی یک درصد ناخالصی هستند و این مقدار شامل عوامل آلوده کننده مختلفی است که در صورت تخلیه در محیط زیست می تواند ضمن انتشار و شیوع انواع بیماری ها، خسارتهای جبران ناپذیری در محیط زیست ایجاد نماید . آلاینده های فاضلاب عوامل ذیل می تواند باشد:
1- میکرو ارگانیسمها
2- مواد آلی (محلول و غیر محلول)
3- مواد معدنی محلول
4- مواد روغنی شناور
5- مواد معلق و کلوئیدها
6- مواد رایو اکتیو
الف)میکروارگانیسم ها
گروه های اصلی این آلوده کننده ها شامل 1-باکتری ها مثل اشرشیاکلی، 2- قارچ ها 3- جلبک ها که در مزه و بو موثرند 4- تک یاختگان مانند آمیبها، تاژکدران و ... 5- گیاهان و جانوران مانند (کرمهای پهن، ترشین،اسکاریس، کرمک) 6- ویروسها مانند ویروسهای هپاتیت، ویروس های روده ای ...
ب) مواد آلی موجود در فاضلاب ها
با تخلیه ترکیبات الی کربنه قابل تجزیه بیولوژیکی در آب، به عنوان منبع غذایی مورد استفاده باکتری ها قرار گرفته و باعث کاهش اکسیژن محلول در آب می شود و ورود مقادیر زیاد مواد آلی قابل تجزیه بیولوژیکی حاصل از فضولات دامی و انسانی و فضولات کارخانه جات مواد غذایی و غیره در آب باعث ایجاد شرایط بی هوازی گشته و در نتیجه ایجاد تعفن و متصاعد شدن گازهای بدبو و ناخوش آیند می کند.
ج) مواد معدنی محلول
اسیدها، قلیاها، کلرورها و ... فسفاتها، ازتها مواد سمی و فلزات سنگین و غیره موجب آلوده کردن محیط زیست به مواد سمی و خطرات بهداشتی شده و بعضی از این مواد در طول زمان موجب سختی آب می شود.
د)مواد روغنی شناور
مواد نفتی و روغنی از طریق خانوارها و کارخانجات و کارگاه های صنعتی خود از عوامل آلوده کننده فاضلاب بوده که به علت دیر تجزیه شدن یا عدم تجزیه موجب آلودگی می گردد.
س)مواد معلق و کلوئیدی
این مواد از طریق شستشوی خاک، فاضلاب های صنعتی و خانگی و کشاورزی وارد فاضلاب شده و خود از لحاظ رسوب گذاری، افزایش کدورت ... موجب آلودگی می شود.
ر) مواد رادیو اکتیو
از طریق برخی از صنایع، معادن، مراکز تحقیقاتی هسته ای و غیره مواد مختلف رادیواکتیو وارد فاضلاب شده و اثرات و عوارض خاصی بر انسان و محیط زیست وارد می کند.