تا اواخر دوران قاجار هیچگونه نشانه ای از تشکیلات منظم و قانونی برای مدیریت امر بهداشت و درمان مملکت در دست نیست. سرتاسر کشور آماج یورشهای قحطی و بیماریهای واگیر دار بصورت اپیدمی بود. تنها تعدادی بیمارستان که اکثر آنها را خارجی ها اداره می کردند در گوشه و کنار مملکت وجود داشت. اولین قدم در راه تشکیل یک مرجع قانونی برای رسیدگی به سلامت مردم در کشور با تشکیل شورایی به نام هیئت صحیه (مجلس صحت) در محل دارالفنون برداشته شد و در سال ۱۳۰۰ وزارتخانه جدیدی بنام وزارت صحیه و فواید عامه تاسیس گردید. با تشکیل وزارتخانه و ادغام مجلس صحت با آن، این مجلس به شورای عالی صحیه تغییر نام یافت و در سال ۱۳۰۵ اداره جدیدی به نام اداره کل صحیه عمومی مشغول به کار شد. باید دانست که در این سالها اکثرامور بهداشت شهری از قبیل نگهداری و اداره شیرخوارگاه ها، یتیم خانه ها و حمامهای عمومی جزء وظایف شهرداری ها بود. در تاریخ ۲۸/۶/۱۳۲۰شمسی وزارت بهداری با تشکیلات جدید تاسیس گردید. در این سال امور بهداشت و درمان شکل قانونی یافت و برنامه هایی برای آن تدوین گردید. در سال ۱۳۳۲ اداره کل مهندسی بهداشت محیط وزارت بهداری تأسیس گردید و یکی از اهداف آن اجرای طرحهای توزیع آب سالم برای شهرها و روستاهای کشور بود که موفقیتهای زیادی بدست آورد و در سال ۱۳۴۲ بمنظور تأمین و تربیت نیروی انسانی دوره مهندسی بهداشت در دانشکده فنی و بهسازی محیط در بهداری شروع بکار نمود. شایان ذکر است در خرداد ماه ۱۳۳۴ قانون مربوط به مقررات پزشکی، دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی تصویب گردید و در تبصره ۱۲ ماده ۳۹ آن اعلام نمود وزارت بهداری و شهرداریها مکلفند مراکزی که مواد دارویی و یا غذایی یا آشامیدنی می سازند یا می فروشند را بازدید و در صورت مغایرت با اصول بهداشتی اخطار صادر نمایند ودر صورت تخلف برابر مقررات اقدام نمایند که از جمله وظایف بهداشت محیط اجرای قسمتی از قانون فوق بود. در تیر ماه ۱۳۴۶ قانون مواد خوردنی و آشامیدنی تصویب گردید. و در سالهای ۱۳۴۷ و ۱۳۵۴ مورد اصلاح قرار گرفت و دستورالعملهای لازم را در مورد ساخت، توزیع و فروش مواد غذایی و آشامیدنی تعیین و مجازات متخلفین مربوطه را نیز اعلام کرد. در خرداد سال ۱۳۶۷ قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت توسط مجلس شورای اسلامی تصویب گردید و بند ۲ماده ۱ وظایف بهداشت اعلام می دارد: تأمین بهداشت عمومی و ارتقاء سطح آن از طریق اجرای برنامه های بهداشتی خصوصاً در زمینه بهداشت محیط، مبارزه با بیماریها، بهداشت خانواده، مدارس و آموزش بهداشت از وظایف وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی می باشد. بدیهی است که تا تاریخ فوق بهداشت محیط در سطح وزارتخانه تحت عنوان مدیریت بهداشت محیط فعالیت می نمود و سال ۱۳۶۷ با ایجاد سیستم های شبکه بهداشتی درمانی بعنوان یکی از اصول P.H.C انجام وظیفه می نماید و مسئولیت آبرسانی روستاها نیز از سال ۶۷ به وزارت جهاد سازندگی واگذار گردید.
مهمترین برنامه بهداشت محیط عبارتند از:
- کنترل آلودگی هوا
- پیشگیری ازبیماریهای واگیر
- بهداشت محیط در موارد اضطراری
- نظارت بهداشتی بر تهیه ، توزیع و فروش مواد غذایی
- کنترل بیماریهای ناشی از مواد غذایی و مسمومیت ها
- بهداشت مسکن و بهداشت اماکن عمومی
- کنترل حشرات و جوندگان
- بهداشت پرتوها
- دفع بهداشتی فاضلاب ها
- مدیریت مواد زاید شهری و مواد زایدخطرناک
- بهداشت شناگاه ها و سایر تفریحات آبی
- نظارت بر تأمین آب آشامیدنی سالم
- بهداشت محیط روستا